پروانه ها

پروانه ها

پروانه ها قسمت عمده اي از جهان حشرات را تشکيل مي دهند وطبق محاسبات دانشمندان ، تاکنون ُيکصد هزارنوع از اين حشره

شناخته شده است
بالهاي پروانه ها را پولکهاي شفاف و رنگارنگ پوشانيده که طرز قرار گرفتن آنها ، از شاهکارهاي خلقت به شمار مي آيد. پروانه هاي نر ، قشنگتر و خوش خط و خالتر از ماده ها هستند
پروانه ها، چشم هاي مرکب دارند که تعداد آنها گاهي به هجده هزار مي رسد! پروانه تا وقتي تکامل پيدا کند مانند ساير حشرات چهارمرحله از زندگي را مي گذراند: تخم، کرم، پيله، پروانه که براي نمونه کرم ابريشم را که اکثرمردم با آن آشنايي دارند مي توان نام برد
پروانه ها تا وقتي که به صورت کرم زندگي مي کنند ازبرگ نباتات استفاده مي نمايند. ولي چون پروانه شوند از شيره و شهد گلها مي خورند. اما استثنائي هم در بين آنها ديده مي شود مانند " پروانه ارغواني" که چون عقاب بلند پرواز و چون کلاغ کوتاه بين، از اوج درخت فرود آمده و شکم خود را از گند و کثافات مرداب ها پر مي کند

مهاجرت پروانه ها

پروانه ها گاه مي توانند مسافت هاي بسيار زيادي را طي کنند. مثلاً نوعي از آنها را در قطب شمال پيدا کرده و متوجه شده اند که اين پروانه پس از طي هفتصد مايل راه ، به آن نقطه از عالم رسيده است
معمولاً پروانه ها دسته جمعي مهاجرت مي کنند

انواع پروانه

پروانه ها را به دو نوع تقسيم مي کنند

پروانه هاي روز پرواز

پروانه هاي شب پرواز-شب پره ها
بعضي پروانه هاي شب ، از فروغ بدن خود راه را جسته و در مسيرهاي مختلف حرکت مي کنند . اين پروانه ها شبها مانند چراغ هاي سفيد ، قرمز، آبي يا سبز درخشان جلوه گري کرده ، منظره بسيار جالبي که بي شباهت به چراغاني نيست به وجود مي آورند. اگر درروز بربدن آنها بنگريم مي بينيم اکثراً سفيد يکدست يا قهوه اي روشن هستند. علت ايجاد اين نور و پرتوافکني ، ايجاد الکتريسيته در بدن آنها يا وجود مواد شفاف لومينه سانس مثل فسفر و غيره است
در استراليا پروانه شب تابي وجود دارد که پهناي بال هاي آن به 36 سانتي متر مي رسد و انسان آنرا با پرندگان اشتباه مي کند و وقتي پرواز مي کنند چون نور افکن مسير را روشن مي سازند
زيباترين پروانه هاي شب تاب، پروانه اي است بنام " مهتاب" که بالهاي عريض آن چون ماه نو هلالي شکل است

مهارت وابتکار پروانه مهتاب

اين پروانه معماري چيره دست نيزهست وبا ابتکار خود با برگهاي خشک درختان ، خانه زيبايي براي کرم هاي خود درست مي کند و زمستان را به همراه تخم ها درون آن خانه گرم و نرم مي خوابد

نقش بو در پروانه

بسياري از حشرات از جمله پروانه ها با زبان بسيار عجيبي با يکديگر ارتباط حاصل مي کنند. آنها بوسيله انتشار بوهاي مخصوص از فاصله هاي بسياردور به هم علامت مي دهند. مثلاً ماده هاي حيواني از طايفه کرم ابريشم بنام بومبيکس از غده هاي قسمت عقب بدن خود ماده معطري را ترشح مي کنند و به نرهاي جنس خود که خيلي دور هستند اطلاع مي دهند که مقدم آنها را گرامي خواهند داشت
فاصله اي که حشره نر بو را احساس مي کند باور کردني نيست. انسان فقط از فاصله چند متري بو را حس مي کند ولي اين حشرات از فاصله چند کيلومتري بوي ماده خود را درک مي کنند
دانشمندان براي اينکه بفهمند حشرات از چه فاصله اي بو را حس مي کنند از قطاري که در حال حرکت بود کرمهاي نر را به فاصله منظمي رها کردند. پس از طي يازده کيلومتر بسياري از کرمها راه قفس کرم ماده را پيدا کردند.
موضوع بسيار جالب توجه آن که کرم ماده فقط يک ده هزارم ميلي گرم ماده معطر دارد و هر بار مقدار بسيار کمي از آن را در هوا پخش مي کند. معذلک سلولهاي عصبي شاخک پروانه نر قادر به تشخيص اين بو مي باشد و پروانه نر را به سوي منبع اين بو مي برد. پروفسور بونتاندت رئيس جامعه ماکس پلانک درآزمايشگاه خود موفق شده ماده معطرپروانه بومبيکس را بسازد. اين ماده يک الکل اشباع نشده به فرمول C16H30O است. با اين حال براي اين که بتوانيم عين آن ماده را بسازيم بايد وضع هندسي اتم ها در ميان مولکول آن ماده کاملاً مشابه وضع ماده طبيعي باشد. اگر ماده اي بسازيم که فرمول شيميايي آن فرمول مذکور باشد ولي فقط يک مولکول از ماده آن جابجا شده باشد هيچ حشره نري به وسيله آن جذب نخواهد شد

از سایت خبری تبیان