شگفتيهاي خلقت مورچه

شگفتيهاي خلقت مورچه

بنا بر نص صريح آيه 19 سوره نمل ، وقتي حضرت سليمان (ع) و همراهانش به وادي مورچگان وارد مي شوند ، مورچه اي مي گويد: " اي مورچگان به لانه هاي خود داخل شويد که سليمان و سپاهيانش شما را در هم نشکنند ، در حاليکه ( به عمل خود ) آگاه نيستند."
با خواندن اين آيه سوالاتي در اذهان ايجاد مي گردد که مورچه با چه وسيله اي صحبت مي کند؟ اصلاً تشکيلات مورچه ها از چه قرار است؟ و با پاسخ به اين سوالات است که رازي از رازهاي آفرينش فاش مي شود

حال در حد توان خود ، به اين سوالات پاسخ ارائه مي دهيم

در دنيا هزاران نوع مورچه زندگي مي کند ، که عاداتشان مانند انسانها با يکديگر تفاوت بسيار دارد ، به همين جهت مکالمه و نوع زبان آنها نيز با يکديگر متفاوت است . براي فهم بيشتر اختلافات در آنان ، به پاره اي از انواع مورچه ها اشاره مي نماييم

" مورچه هاي کشاورز"
نوعي مورچه به نام مورچه سائو ، برگها را در انبارهاي زير زميني خود جمع مي کنند و از فضولات کرمينه مخصوصي ، آنها را کود مي دهند ، در نتيجه نوعي قارچ بر اين برگها مي رويد که مورچه ها آن را مي خورند . بشر به تازگي پي برده است قارچ ها در تاريکي بهتر مي رويند ، اما مورچه ها اين سر طبيعت را هزاران سال است که مي دانند

"مورچه هاي برده دار"
مورچه هايي هستند که از خود غلام دارند و مورچه هاي ناتوان تر از خود را به بندگي مي گيرند . به اين منظور پيله مورچه هاي ديگر را مي دزدند و مي پرورانند ، هنگامي که اين پيله ها مورچه شدند ، براي آنها کار مي کنند و از آنها فرمان مي برند
اين غلامداري در برخي از مورچه ها به جايي رسيده که اگر غلامي در کار نباشد ، مورچه هاي کارفرما حتي غذاي خود را نيز نمي تواند به دست آورند

"مورچه هاي دامدار"
يک نوع شته از برگ درختان ، نوعي عسل مي سازد که مطبوع طبع مورچه ها است. مورچه ها اين شته ها را اسير کرده و به لانه هاي خود مي برند ، براي آنها برگ و آذوقه تهيه مي کنند و مانند چوپاني که از گوسفند مراقبت مي کند ، از اين شته ها مواظبت مي نمايند ، تا از عصاره و شيره اي که مي سازند ، استفاده کنند

"مورچه هاي گوشتخوار"
در ميان مورچگان از همه هراس انگيزتر مورچه لشکري است ، که در مناطق گرمسير زندگي مي کند و تنها گوشت مي خورند . اين مورچگان چون لشکر مي کشند ، ستوني به پهناي چندين سانتي متر و درازاي صدها متر پديد مي آورند. در اين ستون مورچه هاي کارگر پيله ها را حمل مي کنند و سربازان در پيش و پس لشکر در حرکتند

در ميان سپاه آنها ، مورچه هاي درشت تري ديده مي شود ، که افسران سپاه محسوب مي شوند. هنگامي که اين ستون به حرکت در آيد، هيچ چيز جز آب يا آتش قادر نيست از حرکت آنها پيشگيري نمايد. گاهي که آب سيل آسا نباشد ، مورچه ها به هم چسبيده ، خود را به صورت طنابي درآورده و بر آب رها مي کنند و به اين ترتيب پلي بر روي آب مي سازند ، تا ساير مورچه ها از روي آب بگذرند. وليکن مورچه هايي که خود ، پل را تشکيل مي دهند، در آب غرق مي شوند و اين نوعي از فداکاري آنها براي هم نوع خويش محسوب مي گردد

"وسيله نطق مورچه"
شرط حتمي سخن گفتن و فهماندن مقصود ، زبان نيست. بلکه هر وسيله اي که براي تفهيم مقاصد به کار رود ، به منزله زبان است و مکالمه هم به هر نحوي که باشد ، نطق ناميده مي شود

حيوانات با ژست هاي مخصوص ، حرکات خاص و يا با صدا و نطق، مکالمه مي کنند و به طرف مقابل مقصود خود را مي فهمانند. از مورچه ها، کسي با گوش خود صدايي نشنيده ، ولي مکالمه آنها را ، که ظاهراً با شاخک هاي خود انجام مي دهند ، کم و بيش ديده شده است

مورچه ها در مسير حرکت خود وقتي به هم مي رسند ، توقف کوتاهي مي کنند ، شاخک هاي خود را تکان داده و با پخش امواج يا احتمالاً صدايي که براي ما مفهوم نيست با هم صحبت مي کنند . در اين موضوع جاي هيچ شبه اي نيست

وقتي طعمه اي نسبتاً سنگين در برابر مورچه اي که در تلاش کسب روزي است قرار بگيرد ، اين مورچه براي حمل آن کوشش خود را خواهد کرد ، وقتي کاملاً مطمئن شود که از نقل آن به لانه عاجز است ، طعمه را واگذاشته و به لانه خود مراجعه مي کند. طولي نمي کشد که چند مورچه به دنبال هم به راه افتاده ، تا به محل طعمه آمده و با کمک يکديگر آن را به لانه حمل مي کنند. اين مورچه ، همنوعان خود را چگونه از وجود طعمه در محل معين آگاه کرده است؟ اما به هر وسيله که بوده، مقصود خود را به همجنسان خويش فهمانده است؟
در لانه مورچه ها اتفاقات عجيب و غريبي مي افتد. از جمله تقاضاي مورچه گرسنه از مورچه سير است. به اين شرح که: مورچگان به عده اي از همنوعان خود به اندازه اي شهد مي خورانند که حکم خمره مربا را پيدا مي کنند و اين مورچه ها در محلي آويزان مي شوند، تا در موقع نياز به مورچه هاي نيازمند شهد تحويل دهند. هر گاه مورچه اي گرسنه شود، به نزديک اين کوزه هاي زنده آمده، با حرکت دادن شاخکها و بيان احتياج، شهد مطالبه مي کند . مورچه پرخور هم قطره اي عسل به کام دوستش ريخته و شکم او را هم سير مي نمايد. اين هم نوعي همکاري در عالم مورچه ها است

گويا مورچگان بهتر از انسان دستور قرآن را به کار بسته اند. آنجا که مي فرمايد

" و تعاونوا علي البر و التقوي و لا تعاونوا علي الاثم و العدوان." (مائده/4)
« در نيکي و پرهيزکاري يار همديگر باشيد نه درگناه و دشمني»

از سایت خبری تبیان