سه گزارش از خبرگزاری مهر

تالاب دیروز باتلاق امروز
در ایران 22 تالاب بین المللی وجود دارد که از اینها هم اکنون 7 تالاب اعم از شورگل ، انزلی ، آلاگل - آلما گل - آجی گل ، شادگان ، خورالامیه و خورموسی ، کمیجان و انتهای جنوبی هامون پوزک - صابری و هیرمند به دلیل حجم بالای تخریب و آلودگی ها در لیست مونترال یا همان لیست سیاه تالاب های در حال انقراض قرار گرفته اند.
مهار جریانهای سطحی ، عدم رعایت حق آب ، اجرای پروژه های عمرانی و راه سازی ، ورود بقایای سموم کشاورزی ، تغییر کاربری اراضی تالاب و حواشی آن ، شکار و صید بی رویه ، ورود گونه های غیر بومی ، تخریب حوزه های بالادست، اجرای پروژه های نفتی و.. از جمله عوامل تخریب و نابودی تالاب ها در ایران هستند.
مهندس انوشیروان نجفی ، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست به صراحت معترف است که اقدامات وزارتخانه های کشاورزی ، صنایع و معادن و نیرو بیشترین تاثیرات منفی را بر روی اکوسیستم تالاب های ایرانی دارد.
گزارش های دیگر نیز این ادعا را به اثبات می رساند و نشان می دهد که وزارت نفت با اکتشافات نفتی و انتقال لوله های نفت از داخل تالاب ها و زیست گاه های طبیعی ، آلودگی های زیادی را به این مناطق تحمیل کرده است اما چه حاصل که زرق و برق دلارهای نفتی ، قدرت تصمیم گیری را از مدیران سلب کرده و اجازه نمی دهد که در برابر طرح های نفتی ایستاده و در نتیجه چیزی به نام محیط زیست ، محلی از اعراب در مکان های اجرای پروژه های نفتی ندارد.
چرا سازمان محیط زیست و دستگاه های مسئول به رغم اطلاع از چنین تخریب های وحشتناکی دست به اقدام جدی نزده و با تخلفات مقابله قابل لمس برای مردم نمی کند؟ آیا دولتی بودن این سازمان مانعی بر سر راه آن برای برخورد با دیگر دستگاه های دولتی محسوب می شود؟

رگ های خروشان زمین می میرند

آمارها نشان می دهد که حداقل روزانه 6/2 میلیون بشکه آب مخلوط با نفت خام به رودخانه ها و دریاهای ایران سرازیر می شود و تقریبا به همین مقدار و حتی بیشتر انواع پساب های صنعتی و شهری به آن تزریق می شود، آخرین برآوردها حاکی از شناسایی 163 رودخانه آلوده در کشوراست که از این تعداد حدود 70 رودخانه، میزآن آلودگی آنها بسیار زیاد است .
تقریبا اغلب این رودخانه ها در اثر عوامل مشترکی مانند پساب واحدهای صنعتی و کارگاهی ، فاضلاب های شهری ، روستایی و بیمارستانی ، سموم کشاورزی ، دفن زباله های شهری و روستایی در حاشیه رودخانه ها و تجاوز ساخت و سازها به حریم رودخانه ها ، آلوده شده اند و هر روز نیز بر میزان آلاینده ها در آنها افزوده می شود و مسئولان سازمان محیط زیست هرازگاهی اقداماتی نظیر پایش میزان آلودگی ، صدور اخطاریه برای واحدهای آلاینده و... را انجام می دهند اما آب از آب تکان نخورده و باز فردا روزی می بینیم رودخانه دیگری به جمع آبهای آلوده کشور اضافه شده است.
حال جای این سوال است که بپرسیم سازمان حفاظت محیط زیست ایران برای نجات جان رودخانه های ایران چه کرده است؟ چرا به رغم مشخص بودن نوع ، میزان و منشاء آلودگی برخورد مقتضی صورت نمی گیرد؟ راستی موانع اصلی چیست ؟ پول و بودجه یا... 

گزارش مهر از وضعیت محیط زیست ایران
نفس های محیط زیست ایران به شمارش می افتد

خبرگزاری مهر - گروه اجتماعی : بررسی ها نشان می دهد که روند فعالیت های اقتصادی و اجتماعی چندان به سود محیط زیست کشور نیست. شاهد این مدعا نیز افزایش روز افزون آلودگی رودخانه ها ، کاهش مساحت جنگل ها ، نابودی تالاب ها ، تشدید آلودگی هوا ، کاهش ذخایر دریایی و منابع آبی و ... است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری مهر، این گونه که پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها ، حتی پدران و مادران نسل امروز تعریف می کنند، نواحی مختلف کشور به ویژه مناطق شمالی ایران، تا همین چند سال قبل، پوشیده از سبزه زارها و دشت های زیبا ، جنگلهای متراکم و سرسبز، چشمه ها و آبشارهای خروشان بوده و درآن انواع و اقسام پرندگان و حیوانات وحشی می زیستند.
گذشتگان نقل می کنند این سرزمین سرو پا غرق درنعمت بوده وطبیعت بکر ایرانیان را به محاصره در آورده بود و تقریبا می توان گفت که طبیعت ، انسان را به اسارات گرفته بود، اسارتی که سراسرآزادی ، نشاط و سرسبزی بوده است. اما امروز به هر طرف که چشم می اندازیم از زمین و هوا گرفته تا رودخانه ، دریا و جنگل ، همه چیز در حال نابودی است به مانند یخی که در مقابل نور خورشید قرار گرفته مجموعه منابع طبیعی کشور نیز درحال آب شدن است، سالها است که به بهانه توسعه پایدار که از آن فقط نامش را به یدک می کشیم ، در درجه اول دولتمردان و دستگاه های دولتی با بهانه های مختلف کمر همت به نابودی منابع طبیعی بسته و از سوی دیگر به دلیل نبود مدیریت زیست محیطی ، اقتصادی و انسانی وهمچین نبود بستر فرهنگی مناسب، بومیان منطقه و جنگل نشینان تیشه بر ریشه آیندگان خود زده و می زنند.
البته این را هم باید اعتراف کرد که تخریب های ناشی از تلاش آگاهانه قاچاقچیان و سودجویان و فعالیت های ناآگاهانه بومیان منطقه، هرگز به پای تخریب های طغیان گرایانه دستگاه های دولتی با مجوزهای کاملاقانونی در طی این سالها نمی رسید، البته دولت دست روی دست هم نگذاشته وبه منظور رسیدگی به این تخلفات و کاهش تخریب ها، سازمانهای عریض و طویلی به نام سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها و مراتع را تشکیل و تقویت کرده تا در برابر تخریب هایی که عمدتا نیزدولتی است، بایستد و طومارهای مفصل و گزارش های متعدد در جهت حفاظت از محیط زیست به دولت ارائه داده و درنهایت به بایگانی تاریخ بسپارد والبته در این میان بخش هایی از گزارش و کلی گویی ها که خارج از مصلحت اندیشی هاست در اختیار مردم و رسانه ها قرار می گیرد.
به گزارش مهر، درایران، آلودگی های شدید نفتی ، آلوده شدن آبهای زیرزمینی، سطحی و رودخانه ها بوسیله فاضلابهای صنعتی و شهری ، استفاده بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی ، آلودگی هوا بر اثر عدم مدیریت بر صنایع بزرگ و کوچک و خودروهای در حال تردد، صدور مجوزهای غیر کارشناسانه بهره برداری از اراضی جنگلی ، صید بی رویه ، شکارهای غیر مجاز و در نهایت دولتی کردن مطلق امر نظارت بر محیط زیست و منابع طبیعی از جمله عوامل تخریب محیط زیست به شمار می رود.
بسیاری از کارشناسان معتقدند ، یکی از بزرگترین اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان اصلی ترین ناظر دولتی در زمینه حفاظت ازمحیط زیست ، تهیه گزارش های ارزیابی زیست محیطی از پروژه ها و طرح های در دست اقدام دستگاه های مختلف یا پایش آب و خاک رودخانه ها و منابع طبیعی آلوده کشور و در نهایت گزارش آن به دولت یا در ردیابی مسیر حرکت یوژپلنگ آسیایی خلاصه شده است ، هر چند همه اینها نیاز است ولی مشاور سابق سازمان محیط زیست در گفتگو با مهر اعلام می دارد که بسیاری از ارزیابی ها هرگز در اجرای پروژه ها لحاظ نشده و به خصوص در پروژه های نفتی، زور دلارهای نفتی کاملا به گزارش ها و ارزیابی های نوشته شده بر روی کاغذ می چربد.
البته این را هم باید گفت که با شنیدن چنین مطالبی، مسئولان سریعا دست به کار شده با بیرون کشیدن برخی گزارش ها از بایگانی اتاقشان داد و فریاد سر می دهند که فلان کار را کرده ایم و فلان جا از آلودگی محیط زیست جلوگیری شده است، حال سوال ما این است که اگر این گونه است چرا امروز رودخانه ها، آبهای زیر زمینی و سطحی کشور، آلوده به انواع مواد شیمیایی ، سموم ، فاضلاب های صنعتی ، کشاورزی و خانگی است؟ چرا رودخانه ها و مناطق ساحلی دریاها به زباله دان پسماندها تبدیل شده است و پزشکان در ایام تابستان در بوق و کرنا کرده و شهروندان را از شنا کردن در آب دریا و رودخانه ها برحذر می دارند؟ به رغم اقدامات به ظاهر مثبت و روبه پیشرفت این سازمانها، چرا همچنان سالانه از مساحت جنگل های ایران کاسته می شود و بر تعداد لکه های کم موی این سر در حال کچل شدن افزوده می گردد ؟ چرا در سوی دیگر کشور شاهد نابودی و مرگ تدریجی تالاب های بزرگی چون شایگان، انزلی و گاوخونی هستیم ؟ چرا در شهرهای بزرگ و به تدریج کوچک نیز مردم در حال خرید و فروش کپسول های اکسیژن هستند؟ چه وقت قرار است مردم از موهبات فعالیت های ارزنده و مفید این به اصطلاح حافظان محیط زیست بهره مند شوند.
البته قصد نداریم در این گزارش تمام تلاش های نهادهای مسئول در زمینه حفاظت از محیط زیست را نادیده بگیریم بلکه هدف زدن تلنگری به مردم ، دلسوزان محیط زیست و ساختار بیمار دستگاه های حاکمیتی اعم از قوای مجریه ، قانونگذاری و قضاییه است و این که تا حدودی برای مخاطب عام، مشخص شود، چرا تیغ به ظاهر تیز سازمان حفاظت محیط زیست برندگی ندارد، عیب از نبود امکانات ، تجهیزات و نیروی انسانی است یا ساختار نامناسب امر نظارت بر محیط زیست و عدم به کارگیری نیروی عظیم مردمی که جای هزاران سازمان را می تواند پرکند.